शितलपाटी

महामारी र नेतृत्व संकट आइतबार, असार २८, २०७७ मानिस कोरोना भाइरसका कारण मात्रै होइन, आपसी विश्वास र नेतृत्वको अभावले पनि तीव्र संकटमा परेको छन् । प्रकोपसँग लड्न समाजले वैज्ञानिकलाई, नागरिकले सरकारलाई र हरेक मुलुकले एक अर्कालाई विश्वास गर्नै पर्छ । पछिल्ला केही वर्षयता गैरजिम्मेवार राजनीतिकर्मीले विज्ञानप्रतिको नागरिक विश्वास तोड्ने प्रयास गरिरहेका छन् भने अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धमा खलल पुर्‍याइरहेका छन् ...

जनसंख्या वृद्धिः सकरात्मक र नकरात्मक शनिबार, असार २७, २०७७ विश्वभर आज जनसंख्या दिवस मनाउन लागिएको छ । संयुक्त राष्ट्रसंघले सन् १९८९ मा हरेक वर्ष ११ जुलाई अर्थात् आजको दिनलाई विश्व जनसंख्या दिवसका रूपमा मनाउने घोषणा गरेको थियो । जनसंख्याको मुद्दा र पर्यावरण तथा विकासका सम्बन्धमा जागरुकता फैलाउनु यस दिवसको मुख्य उद्देश्य रहेको छ ।

यसपाली जात्रा, चाडपर्वहरुले विश्राम लिएकै हुन् त ? शुक्रबार, असार २६, २०७७ यसपाली जात्रा, चाडपर्वहरुले विश्राम लिएकै हुन त ? यतिबेला सबैका मन मनमा यि प्रश्नहरु उब्जिएका छन् । प्रश्न उब्जिनु पनि स्वभाविक नै हो । विश्वरभर फैलिएको कोरोना महामारीले विश्व नै आक्रान्त छ । शैक्षिक संघसस्था, सार्वजिनिक यातायातहरु सबै ठप्प छन् । आमनागरिकहरुका कोरोनाको त्रास छ ।

विपद् व्यवस्थापनको तयारी थालौं शुक्रबार, असार २६, २०७७ हरेक वर्ष दोहोरिरहने बाढी, पहिरो र डुबानले यस वर्ष पनि क्षति पुर्‍याएको छ । वर्षायाम सुरु भएसँगै बाढी तथा पहिरोका कारण धनजनको क्षति भइरहेका समाचार बढ्दै गएका छन् । यस्तो बाढीपहिरोको समस्या देशको पूर्वदेखि पश्चिमसम्मका सबै क्षेत्रमा फैलिएको छ ।

आलेख : स्थानीय तहका न्यायिक समिति ओझेलमा बिहीबार, असार २५, २०७७ नेपालको संविधानले स्थानीय तहका उपप्रमुखहरुलाई स्थानीयस्तरमा हुने विवादित विषयमा न्याय निरुपण गर्ने अधिकारको व्यवस्था गरेको छ । संवैधानिक व्यवस्थाअनुसार स्थानीय तहमा उपप्रमुखको नेतृत्वमा न्यायिक समिति गठन पनि भएका छन् । स्थानीयस्तरमा आइपर्ने फौजदारी अभियोग बाहेकका सबै मुद्दाहरुमा न्याय निरुपण गराउने अधिकार संविधानले नै यी समितिहरुलाई दिएकोे छ ।

असारे योजना विनाश कि विकास ? बिहीबार, असार २५, २०७७ नेपालमा असार महिनामा खासगरी दुई थरि मानिसहरूका लागि भ्याइनभ्याइको व्यस्तता हुन्छ । तिनमा एकथरी कृषक र अर्का थरि हुन् पूर्वाधार विकास कर्ममा जोडिएका निकायसँग सम्बद्ध मानिसहरू । यतिबेला कृषकहरूलाई रोपाइँ गर्न खेताला, गोरु, ट्याक्टर बन्दोबस्त, पानी, मलको जोहो लगायत कामको चटारो छ ।

मास्क अनिवार्य लगाऔं बिहीबार, असार २५, २०७७ कोभिड-१९ को प्रभाव मुलुकभित्र विस्तारै बढिरहेको छ । पछिल्लो तथ्यांकअनुसार यसको संक्रमणबाट ३५ जनाको मृत्यु भइसकेको छ । १६ हजार भन्दा बढीमा संक्रमण फैलिएको छ । संक्रमितको संख्या हरेक दिन बढिरहेको छ । तर, यसलाई कसरी न्यूनीकरण गर्न सकिन्छ भन्ने विषयमा राज्यले प्रभावकारी कदम चाल्न सकेको देखिदैन ।

कृषि क्षेत्र र लकडाउनको प्रभाव बुधबार, असार २४, २०७७ विश्वभर फैलिएको कोरोना महामारीका कारण कृषि क्षेत्र समेत प्रभावित बनेको छ । नेपालको अर्थतन्त्रमा बन्द हड्ताल नयाँ अनुभूतीजन्य विषय नभएता पनि सरकार आफैले गरेको लकडाउनको अनुभव भने नयाँ अभ्यास हो । यो अभ्यासले कृषिमा आधारित अर्थतन्त्र भएको नेपालमा ठूलै असर पारेको छ ।

गुल्मी पहिरो र स्थलगत अध्ययन मंगलबार, असार २३, २०७७ असार १८ गते गुल्मीको इस्मा गाउँपालिका १ मा घटेको घटना विश्वभर नै सनसनी भयो । सूचना र प्रविधिको विकासका कारण त्यहाँ घटेको घटनाबाट साहेद कोही पनि अनविज्ञय भए नौ । अविरल वर्षका पहिरो जाँदा त्यस क्षेत्रका दुई जनाको ज्यान गएको छ भने ६ जना घाइते भएका छन् । उक्त पहिरोका...

महामारी र आर्थिक संकट मंगलबार, असार २३, २०७७ विश्वव्यापी महामारीका रुपमा देखा परेको कोरोना भाइरस रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि सरकारले अवलम्वन गरेको लकडाउनका कारण नेपाली अर्थतन्त्रमा परेको प्रभावहरुको नतिजा क्रमिक रुपमा देखापर्न थालेको छ । आर्थिक संकटले आर्थिक क्रियाकलापहरू लगानी, उत्पादन, आपूर्ति श्रृंखला र मूल्य संरचनालाई उथलपुथल पारेको छ । वित्तीय संस्थाहरूमा तरलता अभाव, लगानीकर्ता र व्यवसायीमा ऋण...

नागरिकको सुरक्षाबारे गम्भीर बन सोमबार, असार २२, २०७७ देशभर स्थानीय सरकार र प्रदेश सरकारले निर्माण गरेका क्वारेन्टाइनको अवस्था दर्दनाक बन्दै गएका घटनाहरु बाहिर आएका छन् । कोरोना भाईरस संक्रमण फैलिन नदिन बाहिरबाट आएका र शंकास्पद व्यक्तिलाई राख्न निर्माण गरेका क्वारेन्टाइनहरु असुरक्षित र अव्यवस्थित भएपछि अवस्था दिनहुँ दर्दनाक बन्दै गएको हो । यो दुःखको कुरा हो । क्वारेन्टाइन व्यवस्थित...

बाबु, आमा बोझ कि वरदान ? आइतबार, असार २१, २०७७ छोरा जन्माई, हुर्काइ, पढाई, योग्य बनाईदियो बुहारीले लैजान्छन् । छोरी जन्माएर, हुर्काएर, बढाएर, पढाएर योग्य बनाएपछि बाजा बजाएर अन्माएर पढाउनु पर्छ, ज्वाईले लैजान्छन् । त्यसपछि बुढाबूढी टुक्रुक्क एक्लै हुनुपर्छ । छोरा–बुहारी र छोरी–ज्वाई, नाती–नातिना पनि उही छुट्टी मिलाएर द्धितीयाका जुन (हदका चाँद) जस्तै टुप्लुक्क आउने हुन् । कहिलेकाँही बुढो घर...